نقد فیلم:اینجا بدون من,فیلمی از بهرام توکلی

 اینجا بدون من تازه ترین اثر بهرام توکلی در مقام کارگردان بعد از  

فیلم خوب پرسه در مه می باشد .  در زمان جشنواره فیلم فجر وقت  

نشد این فیلم را ببینیم . اما خوشحالم که فیلم اکران شد و توانستم  

این فیلم را ببینم و ناراحتم که فیلمهایی که در جشنواره ندیدم هنوز  

اکران نشده اند.

 نقد فیلم اینجا بدون من را با این نکته شروع می کنم که در این چند  

سال اخیر که فیلم های زیادی از سینمای ایران دیدم  تمامی آنها از  

یک نقطه به شدت ضربه ی خورند و آن هم فیلمنامه بوده است. چرا  

اعظم مشکلات فیلمهای ما باید فیلمنامه باشد؟ در اکثر یادداشت ها  

و نقدهایی که بر فیلم های مختلف داشتم  همواره از ضعف های  

فیلمنامه ها نوشتم  و هنوز هم معتقد هستم که یکی از اساسی  

ترین مشکلات سینمای ما فیلمنامه است. (البته این توضیح را هم  

بدهم آثاری را هم داشتیم که کمتر از این نقطه ضربه خورده باشند )  

با این پیش زمینه وارد نقد اینجا بدون من می شوم ...

 نقد را از قصه شروع می کنم و بعد از کالبد شکافی قصه به فیلمنامه  

و شخصیت ها و بعد هم به بازی ها می پردازم... 

 قصه و فیلمنامه :

 نکته ی مثبت فیلمنامه اینجا بدون من قصه گویی آن است... بهرام  

توکلی در این فیلم قصه 4 شخصیت را بازگو می کند . در ابتدا احسان  

( با بازی اصلبر ابر )  را در کارگاهی مشغول کار می بینیم. پسری  

گرفته  و مریض مشغول کار... و شخصیت دیگر مادر ( با بازی معتمد  

اریا ) که برای امرار معاش در یک کارخانه کار میکند ... وشخصیت  

سوم یلدا ( با بازی نگار جواهریان ) که ظاهر ناقصی دارد ( عصا به  

دست است...).

 در 10 دقیقه ابتدایی فیلم با این سه شخصیت اشنا می شویم . 

این سه  اعضای خانواده ای هستند که بهرام توکلی قصه شان را  

برای ما تعریف خواهد کرد . یلدا به دلیل شل بودنش همیشه در  

خانه است و روزش را شب می کند.

 به نظر من شخصیت اصلی داستان در این فیلم فرد نیست بلکه  

کل خانواده  شخصیت اصلی هستند . مانند فیلم گزارش یک جشن  

حاتمی کیا که موسسسه شخصیت اصلی داستان بود. در اینجا هم   

خانواده شخصیت اصلی می باشند و ماجرا و داستان به این سه  

شخصیت مربوط  می شود.... بعد از تیتراژ فیلم می بینیم که سه  

نفر دور میز غذاخوری مشغول خوردن غذا هستند. ظاهرا رابطه  

خوبی بین آنها وجود دارد .تنها هدف زندگی مادر این خانواده  

خوشبختی بچه هایش می باشد و حاضر است اضافه کاری بایستد  

و به ازای دریافت مقداری پول به جای همکارش کارت بزند تا معاش  

برای خود و خانواده اش راحت تر باشد یا تبلیغ لوازم آرایشی  

می کند و...

 یلدا شخصیت به شدت منزوی دارد و تمام طول  روز خود را با  

عروسک های  شیشه ای اش می گذراند.توکلی داستان  را در 30 

 دقیقه ابتدایی فیلم خوب و درست بنا می کند ...نقطه عطف اول  

داستان جایی است که یلدا  به مادرش می گوید عاشق دوست  

احسان یعنی رضا شده است ( با بازی پارسا پیروز فر) ...

 پرده دوم فیلم حول مسئله عشق یلدا به رضا و تلاش مادر برای  

نزدیک کردن رضا به یلدا می گزرد. او قصد دارد کاناپه جدید بخرد و  

رضا را به خانه شان دعوت کند.

 مادر از احسان می خواهد رضا را به خانه دعوت کند تا زمینه آشنایی  

یلدا و رضا فراهم شود.رضا به خانه آنها می اید و مادر اصرار دارد که  

رضا با یلدا هم کلام شود و به او می گوید که از عروسک های  

شیشه ای یلدا  از او بپرسد و در باره آنها  صحبت کنند...از طرفی  

فکر خارج رفتن ( غیر قانونی ) احسان او را به این نتیجه می رساند  

که با کارگاه تسویه کند.

 در دیالوگ بین رضا و یلدا متوجه می شویم که رضا نامزد دارد و به  

یلدا می گوید قرار است که نامزدی اش را به هم بزند... یلدا هم  

میترسد که نکند او باعث جدایی رضا از نامزدش شده باشد .  

(عطف دوم)

 رضا با نامزدش به هم  می زند  و سپس یلدا را از مادر و احسان  

خواستگاری می کند.در صحنه آخر می بینیم  که یلدا و رضا بچه  

دار شده اند و یلدا عصا را کنار گذاشته و بدون آن حرکت می کند.  

از طرفی مادر بسیار خوشحال است ولی احسان همچنان در غم  

و اندوه بی پایان مانده است...

 به طور کلی به نظر من فیلمنامه اینجا بدون من  از جمله معدود  

اثار امسال است که کمتر ضعف دارد  و فیلمنامه قابل دفاعی دارد  

اما به این  معنا نیست که اصلا ضعف ندارد بلکه ضعفها و ابهامات  

خاص خودش را دارد  که به آنها خواهم پرداخت ...

 مشکل اول من با فیلمنامه توکلی شخصیت پردازی های فیلم است  

که به طور کامل به آن ها پرداخته نشده است. نه اینکه شخصیت  

پردازی نکرده نه  ولی کامل نیست. شاید بهتر باشد جز به جز وارد  

شخصیت ها بشوم و آنها را بررسی کنم.

 شخصیت اول شخصیت احسان است که تا حدی نگارنده  

نمی توانم با او همدردی واحساس نزدیکی کنم. احسان شخصیت  

ناراحت و ناراضی دارد . عاشق سینماست و از کارکردن در کارگاه  

ناراضی است . نقطه ای که من با احسان ( شخصیت احسان )  

مشکل دارم بحث فرار کردن از کشور است... اصلا نمی فهمم چرا  

باید  احسان از کشور  قاچاقی فرار کند ...؟ توضیح کوچکی در یکی  

از دیالوگ هایی که بین احسان و  رضا برقرار میشود می فهمیم که  

احسان می گوید به خارج می روم  تا با دوستان ایرانی همکاری کنم  

و برای آنها بنویسم...اگر دلیل احسان برای فرار از ایران این می باشد  

خیلی بی منطق به نظر می رسد.... چرا در اینجا به فکر نوشتن و  

سینما نیست ؟ چرا اینده  ی خود را در خارج از ایران می بیند؟  در  

ضمن ادعا می کند که تصمیمش برای رفتن  جدی است . حتی حاضر  

است از مادر و خواهرش بگذرد. اما در حین  رفتن با یک بهانه ساده و  

تلفنی که  مادر به او می کند و می گوید که حال خواهرت بد شده از  

رفتن منصرف میشود. از طرفی پیرنگ فرعی داستان ( همین خارج  

رفتن احسان) هم دست آخر  ماست مالی می شود و معلوم نیست  

که بالاخره احسان چه تصمیمی درباره اینده اش گرفته ... آیا دغدغه  

او سینماست یا ادا در می آورد ؟ایا واقعا از کارش ناراضی است ؟ اگر  

ناراضی است چرا نرفت ؟ اگر ناراضی نیست چرا فرار از ایران ؟

 از طرفی تمامی شخصیت های این فیلم به تحول می رسند اما  

احسان معلوم نیست چه آینده ای دارد ... احسان در پایان فیلم  

اصطلاحا لنگ در هوا مانده است .شخصیتی که در ابتدا و میانه فیلم  

بسیار نا امید و بوده  و حتی در میانه فیلم به این نتیجه می رسد که  

از شر این همه مشکل با خودکشی راحت می شوند در پایان  

نمی دانیم بر سر این شخصیت چه می آید؟ این نکته منفی درباره  

شخصیت پردازری احسان است ...

 شخصیت بعدی یلدا ....اولین چیزی که از یلدا می بینیم این است  

که او یک دختر جوان و شل می باشد که در خانه بیشتر وقت خودش  

را با عروسک های شیشه ای اش می گذراند. و بعد از این  

می فهمیم که خیلی به جاهای شلوغ علاقه ای ندارد و حتی کلاس  

گلدوزی اش را از جلسه سوم به بعد رها کرده ... مشکل اصلی  

شخصیت پردازی یلدا این است که دلیل شل بودنش را نمی دانیم  . 

آیا شل بودنش مادرزادی بوده یا بیماری خاص یا ...؟در حالی که آخر  

فیلم می بینیم عصا را کنار گذاشته  و می تواند بدون آن به راه رفتن  

ادامه بدهد.این نقطه در مورد شخصیت یلدا مبهم می ماند و هیچ  

دلیل منطقی برای آن پیدا نمی کنیم...

 اما نکته مثبتی که توکلی درباره شخصیت یلدا رعایت کرده و از آن  

بهره گرفته این است که نقص ظاهری و جسمانی یلدا را با نقص  

شخصیتی او در هم تنید ه و این سبب شده که شخصییت یلدا به  

خوبی در بیاید و مخاطب بتواند با او به خوبی همذات پنداری بکند. او  

نه تنها در راه رفتن مشکل دارد بلکه در حرف زدن با دیگران  و حرف  

زدن جلوی جمع نیز مشکل دارد .

 شخصیت بعدی مادر این  خانواده سه نفره است. شخصیتی که  

تمام آرزوهایش خوشبختی پسر و دخترش است. خوشبختی آنها را  

در ازدواج آن دو میبیند .تمام تلاشش را میکند تا دخترش را برای ازدواج  

آماده کند و رابطه او را با رضا شکل دهد. آن قدر اصرا می کند که حتی  

باعث ناراحتی یلدا میشود.از طرفی از سیگاری شدن احسان و  

اعتیادش ( در آینده ) به شدت می ترسد و به همان اندازه ترس از  

اعتیاد و سیگار بودن داماد ش دارد .

 از طرفی دیگر ما هیچ اطلاعاتی درباره شخصیت پدر این خانوتده  

نداریم  .غیر از این دیالوگ که احسان به مادرش می گوید : تو  

میترسی که من هم مثل بابا معتاد بشم می فهمیم که پدر این  

خانواده معتاد بوده است .این که الان کجاست و چه میکند ؟ زنده  

است یا مرده  و چرا با آنها نیست هیچ اطلاعاتی را در اختیار نداریم . 

ای کاش به شخصیت پدر نیز بیشتر پرداخته میشد و مشخصی میشد  

که او چه وضعیتی دارد ...

 شخصیت اخر رضاست ...مشکلی که با این شخصیت دارم این  

است که چرا و چه طور یکدفعه قصد می کند با نامزدش بهم بزند.یک  

توضیح یک خطی می دهد و می گوید که نامزد من را مادرم انتخاب  

کرده و همین و بس... اما این بهانه نمی تواند بهانه خوب و منطقی  

باشد تا نامزدی اش را بهم بزند و به خواستگاری یلدا بیاید .این قضیه  

( بهم زدن نامزدی رضا ) نیز به درستی پرداخته نشده است و به نظر  

من این اتفاق بی منطق و بی اصول و به شدت سریع  رخ میدهد .

 نقطه مبهم دیگر درباره شخصیت رضا رفاقت او با احسان است .  

نمی فهمیم که آیا او هم مثل احسان عاشق سینماست که همش  

با احسان به سینما میرود .. یا دلیل دیگری دارد  یا بی دلیل....اصولا  

آدمی که نامزد دارد بیاد درگیری و مشغله های خاص خودش را داشته  

باشد اما میبینیم که او همواره با احسان است و ظاهرا رفاقت آنها  

صمیمی است ( که البته به نظر نگارنده به هیچ وجه رفاقت بین او و  

احسان در نیامده است )

 صحنه ها و دیالوگهای خوب فیلمنامه :

 اینجا بدون من  صحنه خوب و دیدنی کم ندارد... به نظر شخصی من  

صحنه صحبت کردن رضا و یلدا از جمله صحنه های خوب فیلم است.  

از طرفی دیالوگ بین احسان و مادر که احسان با نا امیدی تمام می 

گوید :میدونی چه جوری از شر این همه بدبختی  راحت میشیم...

و یا صحنه  بگو مگوی احسان و مادر بر سر مجله های فیلم احسان  

جزو صحنه ها و دیالوگهای خوب فیلم به شمار می آید.

 بازی ها :

 نکته مثبت دیگر فیلم اینجا بدون من بازی های خوب بازیگران آن است.  

بازی به شدت درست و دور از اغراق معتمد اریا  که به نظر من یکی از  

بازیهای خوب امسال به شمار می آید و همچنین بازی خوب نگار  

جواهریان و صابر ابر که بسیار قابل قبول ارائه شده است...و همچنین  

بازگشت موفق پارسا پیروزفر به سینما بعد از وقفه چند ساله و بازی  

نسبتا خوب او در این فیلم نقطه قابل تحسین فیلم است .

 کارگردانی فیلم هم کارگردانی خوبی بوده است . میزانسن های  

درست و مناسب  و.. جز نقاط مثبت فیلم است.

 اما در مجموع به نظر شخصی من فیلم اینجا بدون من  فیلم قابل  

دفاع و قابل تامل و تعمق می باشد که امید است با فروش مناسب  

زمینه ساخت این گونه فیلمهای فرهنگی مهیا شود تا فیلمسازان  

جوان ما با ساخت این گونه فیلمها به پیشرفت سینمای ما کمک کند. 

منبع:http://berange30nama.persianblog.ir 

 حتما بخونین: 

 بسیاری از عزیزان لطف کرن و بعد از خوندن نقد این فیلم,هر چی توهین  

بود به من روا داشتن!بذارین چنتا نکته رو این جا بگم: 

 *دوستانی که می گین فیلم رو خوب ندیدی,شما چی؟نقد رو خوب  

خوندی؟آخرش رو نمی بینی نوشته منبع ...!این یعنی چی؟یعنی که  

نقد رو من ننوشتم! 

 *من اسلحه بالا سر کسی نگرفتم که حتما فقط باید همین نقد رو بخونی! 

صدها نقد توی گوگل هست در رابطه با این فیلم!بسم الله! 

 *می گین تو شعور فیلم و ... رو داری؟من می گم شما چی دوست من؟ 

یه نگاه به حرف هایی که زدی به من بنداز! 

 *کمی به هم احترام بذاریم بد نیست! 

 *نظراتی که برای این نقد تو وبم گذاشتن رو بخونین و خودتون قضاوت کنین! 

 *من هم فیلم رو خوب می فهمم و هم به سینمای مستقل ایران احترام  

می ذارم.اگه باور نمی کنین یه نگاه به این صفحه تو وبم بندازین: 

                         نقد فیلم های مطرح سینمای ایران